Bij een functionele atone of atonische aanval valt iemand plotseling op de grond. De val gebeurt zonder waarschuwingssignalen. Deze atonische aanvallen kunnen beangstigend zijn en kunnen letsel veroorzaken, vooral bij de knieën, voorarmen / handen en het gezicht. 

Atone aanvallen komen vooral voor bij vrouwen (90%) en beginnen vaker op latere leeftijd (45-55 jaar) al kunnen de aanvallen op elke leeftijd voorkomen.  

 

Wat is een atone val dan precies en hoe verschilt het van andere soorten van vallen

Tijdens een aanval valt iemand zomaar ineens om. Dit kan gebeuren tijdens het lopen of stilstaan. Soms kan het zijn dat de aanval wordt uitgelokt door een sensorische overprikkeling, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Patiënten met atone aanvallen kunnen de val zelf vaak niet herinneren, maar wel het moment van het raken van de grond. Dit is anders dan wanneer iemand struikelt (dan wordt de val juist vaak in detail onthouden) en anders dan een dissociatieve aanval waarbij er een 'black-out' is. Na de val kunnen mensen vaak redelijk snel opstaan. Dit is niet zo bij epilepsie of na flauwvallen. 

Een ander verschil is dat de atone aanvallen vaak alleen buitenshuis gebeuren. Epileptische aanvallen of vallen door bijvoorbeeld een hartaandoening zouden zomaar kunnen gebeuren, dus ook binnenshuis. 

Het zomaar kunnen vallen kan erg beangstigend zijn en mensen kunnen een angst om naar buiten te gaan ontwikkelen. Het is belangrijk om hier aandacht aan te geven. 

 

Diagnose

Om atone aanvallen van andere type aanvallen te onderscheiden wordt gekeken naar bovenstaande punten.  

 

Kan ik mij bezeren tijdens een aanval

Helaas komt het vaak voor dat mensen zich bezeren tijdens een atone aanval. Letsel wordt veel gezien op de knieën, handen en het gezicht. In ernstige gevallen kunnen mensen botten of tanden breken. Echter is er nog geen bewijs van levensbedreigend letsel na een atone aanval. Ook niet bij mensen die meerdere aanvallen per dag hebben. Dit komt waarschijnlijk omdat bij een atone aanval er geen volledig verlies van bewustzijn is waarbij het lichaam volledig onbeschermd is. Dit verklaart waarom mensen bij atone aanvallen meer in elkaar zakken dan omvallen. Soms (maar niet altijd) vallen mensen zo dat ze obstakels om zich heen ontwijken. 

 

Hoe ontstaan de aanvallen

Er is nog veel onduidelijk over waarom atone aanvallen ontstaan. In sommige gevallen is er (nog) geen duidelijke oorzaak, mogelijke verklaringen zijn:

• Wanneer patiënten minder last van dissociatieve aanvallen krijgen kan het zijn dat atone aanvallen ontstaan. Of de andere kant op;
• De aanval wordt getriggerd door zwakte in het been, zoals bij een functionele ledemaat zwakte;
• De aanval wordt getriggerd door dissociatie.

 

Behandeling

Een belangrijke eerste stap is begrijpen dat de aanvallen atonisch zijn, kan zorgen verminderen. Wanneer je niet zeker bent of je misschien epilepsie of een hart aandoening hebt, kan leiden tot meer zorgen. 

Probeer waarschuwingssignalen te herkennen. Wanneer je deze signalen op tijd opmerkt, kunnen ze gebruikt worden om afleidingstechnieken toe te passen. Misschien ervaar je zelf geen waarschuwingssignalen. Vraag eens of je omgeving iets aan je ziet. Misschien zien zij wel signalen voor een aanval, zoals stil worden of afwezig staren. Op deze manier kun je leren de signalen te herkennen. 

Helaas zijn er bij de meerderheid van mensen met atone aanvallen geen waarschuwingssignalen te herkennen. Praten over de zorgen van een mogelijke aanval met een arts of psycholoog kan soms helpen met angstgevoelens en acceptatie. 

Verder kan het fijn zijn om met de mensen om je heen te bespreken wat je van hun verwacht wanneer je een aanval krijgt. Wil je hulp of juist niet. Er zijn mensen die werken en een sociaal leven hebben ondanks frequentie atone aanvallen!