Bij functionele cognitieve problemen ervaren mensen problemen met het denkvermogen, bijvoorbeeld het geheugen en/of de concentratie. Deze problemen worden niet veroorzaakt door schade in het brein of een hersenziekte zoals de ziekte van Alzheimer.  De cognitieve problemen kunnen werken en sociale activiteiten lastiger maken. Functionele cognitieve symptomen zijn veel voorkomend bij mensen met FNS. 

 

Voorbeelden van functionele cognitieve symptomen

• Gesprekken niet goed kunnen volgen;
• Woorden vergeten - soms met liggen ze op het puntje van je tong;
• Details vergeten uit bijvoorbeeld films of het verleden;
• Mentale vermoeidheid of zogenaamde hersenmist;
• Vergeten waar je mee bezig was - bijvoorbeeld wanneer je een kamer binnen loopt vergeten waarom je daar naar toe ging;
• Vaak je sleutels of telefoon kwijtraken; 
• Een moment waarop je opeens je pincode of telefoonnummer niet kan herinneren - later lukt dit wel weer;
• Vergeten wat je net gelezen hebt;
• Afspraken vergeten.

 

Oorzaken van functionele cognitieve symptomen

Vaak zijn er meerdere redenen waarom iemand cognitieve problemen ervaart, voorbeelden zijn:

• Na hoofdletsel of mild traumatisch hersenletsel (hersenschudding);
• Factoren die invloed hebben op aandacht en het vastleggen van gebeurtenissen in de hersenen:
  • Fysieke symptomen;
  • Pijn;
  • Slaapproblemen;
  • Stress;
  • Het krijgen van letsel of ervaren van een stressvolle gebeurtenis;
  • Medicijnen.

Ook piekeren over de cognitieve problemen kunnen de symptomen verergeren. 

Daarnaast komen cognitieve problemen vaker voor bij mensen met een depressie of angststoornis. 

 

Maar heb ik dan geen dementie?

Het is belangrijk om met je neurologen de symptomen te bespreken en de oorzaak van de klachten vast te stellen. Mensen met functionele cognitieve problemen maken zich vaak zorgen over hun geheugenproblemen, terwijl mensen met dementie dit vaak niet tot minder door hebben. 

 

Zelfhulp strategieën 

Probeer een beeld te krijgen van de factoren die de cognitieve klachten verslechteren en probeer deze (waar mogelijk) aan te passen. Hierboven staan een aantal voorbeelden van de factoren. Misschien kan je je slaapritme verbeteren? Ook zien we vaak dat mensen met FNS zo veel mogelijk willen doen op een goede dag. Dit is natuurlijk goed te begrijpen, alleen kan het zijn dat je op de daaropvolgende dagen meer last hebt van je klachten. Een tip: Doe niet meer op een goede dag en niet minder op een slechte dag. (Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk!)

 

Onthoud dat vergeetachtigheid ook een normaal proces is dat hoort bij ouder worden. Iedereen vergeet wel eens een naam of een detail uit het verleden. Wanneer je veel van jezelf verwacht kan dit lastig zijn. 

 

Blijf je denkvermogen gebruiken! Soms gaan mensen met cognitieve klachten bepaalde activiteiten, zoals boodschappen doen, ontwijken. Dan kunnen ze in ieder geval niks vergeten. Door je hersenen niet te gebruiken kunnen de symptomen zelfs verslechteren. 

 

Behandeling

De zelf hulp strategieën zullen niet bij iedereen helpen. Helaas is er op dit moment is er geen duidelijke bewijs voor de beste behandeling bij functionele cognitieve symptomen. Cognitieve Gedragstherapie kan helpen. 

 

Dissociatieve amnesie 

Bij dissociatieve amnesie zijn er langere periodes van geheugenverlies, bijvoorbeeld een hele middag. Dit komt vaker voor bij mensen met dissociatieve aanvallen die amnesie symptomen ervaren voor de aanval. Het geheugenverlies kan dan komen doordat tijdens de periode die vergeten is de persoon in een dissociatieve staat was of omdat het moeilijk is normale herinneringen op te halen omdat het brein in een andere staat van functioneren was.